Irene Goergens (1951)
Irene Goergens is een voormalige terroriste van de terreurorganisatie Rote Armee Fraktion (RAF). Ze behoorde tot de zogenaamde eerste generatie RAF-leden. In 1970 was ze betrokken bij de gewelddadige bevrijding van Andreas Baader. Tevens was ze betrokken bij een bankoverval. In het najaar van 1970 werd ze in West-Berlijn gearresteerd en in 1971 veroordeeld tot 6,5 jaar gevangenisstraf. In 1977 werd ze vrijgelaten.
Drievoudige slag in Berlijn (Dreierschlag)
Jeugd
Irene Goergens had geen gemakkelijke jeugd. Ze werd in 1951 geboren als de onwettige dochter van een Amerikaanse soldaat en een Duitse moeder. Haar jeugd bracht ze door in een kindertehuis. Daar ontmoette ze in 1970 de linkse journaliste Ulrike Meinhof, die op dat moment op zoek was naar een filmlocatie voor haar filmproject Bambule. Voor de opnames had Meinhof een jeugdinrichting nodig die als decor kon dienen en kwam zo bij het kindertehuis van Irene Goergens terecht.
Bambule
De film Bambule was gebaseerd op het scenario van Ulrike Meinhof en ging over een aantal minderjarige meisjes, die in de jaren 60 in een gesloten jeugdinrichting wonen in West-Berlijn. De meisjes worden in de jeugdinstelling slecht behandeld. Meteen aan het begin van de film ontsnappen twee van de meisjes (Monika en Irene) uit de inrichting. Monika – die een voetblessure heeft – wordt al snel weer gesnapt. Irene weet te vluchten. Monika wordt voor straf opgesloten in de ‘bunker’ een cel in de jeugdinstelling. Aan een begripvolle en vrijzinnige lerares (mevrouw Lack) vertelt ze hoe ze als klein meisje door haar stiefmoeder naar de jeugdinstelling werd gebracht en hoe ze daar door de nonnen werd lastiggevallen.
Celoproer
De nonnen waren vooral gaan treiteren nadat ze de lesbische neigingen van Monika en Irene hadden ontdekt. Irene wordt aanvankelijk afgewezen door haar moeder en vindt onderdak bij twee voormalige bewoners van de jeugdinrichting, die op dat moment in de prostitutie werken. Uiteindelijk keert Irene weer terug naar de instelling. Monika is dan al tegen haar wil naar de kloosterzusters gedeporteerd. Een derde hoofdpersoon in Bambule is Evelyn, die een celoproer leidt in de instelling, waardoor er politie er aan te pas moet komen. Een dag later zitten Irene en Evelyn samen in de bunker en denken ze na over andere manieren, om de belabberde situatie in de jeugdinrichting te weerstaan.
Maatschappijkritisch
De film Bambule is een maatschappijkritische film. Het is eigenlijk een grote aanklacht tegen de autoritaire methoden van thuisonderwijs (welzijnsonderwijs) in een meisjeshuis. In het verhaal komen de meisjes in opstand tegen het systeem, dat hen aan alle kanten onderdrukt. De meisjes durven echter op te staan en te rebelleren tegen de leiding van de jeugdinrichting. Het plot van Bambule wordt door veel mensen opgevat als een relaas, dat kan worden vergeleken met de werkelijke sociale omstandigheden in West-Duitsland in die tijd.
Vlak voordat de film op tv zou worden uitgezonden, nam Ulrike Meinhof deel aan de gewelddadige bevrijdingsactie van Andreas Baader. Na de bevrijdingsactie dook ze met de RAF-terroristen onder en werd de journaliste plotseling een van de meest gezochte criminelen van de Bondsrepubliek. Daarom werd besloten om Bambule niet meer uit te zenden. De film verdween in een lade en werd pas in 1994 aan het grote publiek vertoond. Op dat moment was Meinhof al zo’n 18 jaar dood.
Bevrijdingsactie Baader
Ook Irene Goergens – die niet lang na de ontmoeting met Ulrike Meinhof tot de RAF was toegetreden – had een belangrijke rol gespeeld bij de bevrijding van Baader. Goergens was op dat moment amper 19 jaar. Samen met het RAF-lid Astrid Proll had ze gezorgd voor de vuurwapens, die tijdens de bevrijdingsactie werden gebruikt. Daarnaast had ze in de aanloop naar de actie het studiecentrum – van waaruit Baader zou worden bevrijd – nauwlettend geobserveerd. Ulrike Meinhof had aangegeven dat ze samen met Andreas Baader een boek wilde schrijven over ‘gemarginaliseerde jeugd’. Daarom diende ze een verzoek in om met hem samen te kunnen zitten en onderzoek te doen. Na toestemming van de autoriteiten werd gekozen voor het ‘Deutsche Zentralinstitut für soziale Fragen’ een studiecentrum en universiteitsbibliotheek, vlakbij de gevangenis waar Baader verbleef.
Zentralinstitut für soziale Fragen
Op de dag van de bevrijdingsactie zelf zaten Baader en Meinhof samen aan een tafeltje van de bibliotheek in het studiecentrum. Andreas Baader was die morgen rond kwart voor tien naar de bibliotheek van het centrum gebracht. De bewakers van Baader hadden zijn handboeien losgemaakt, zodat hij gemakkelijk zijn handen zou kunnen gebruiken bij het raadplegen van het studiemateriaal. Ruim een uur later liep Irene Goergens samen met Ingrid Schubert het Deutsche Zentralinstitut für soziale Fragen binnen. Ze mochten de hal voor de leeszaal (waar Baader en Meinhof op dat ogenblik zaten) gebruiken als werkruimte. Rond elf uur deden Goergens en Schubert de deur open voor Gudrun Ensslin en een gemaskerde man. Vanaf dat moment ging het razendsnel. De gemaskerde man trok zijn vuurwapen en schoot op een medewerker van het studiecentrum. Ook Goergens en Schubert trokken hun wapens en vuurden kogels af.
Ontsnapping
De bewakers gaven zich niet zomaar over en probeerden hun belagers te overmeesteren. Er werd hevig gevochten. Een van de bewakers slaagde erin om zijn wapen te herladen. Zijn schoten raakten echter geen doel. De RAF-terroristen hadden een traangaskanon afgeschoten, waardoor hij niets meer zag. Alle terroristen (onder wie Baader en Meinhof) wisten via een raam te ontsnappen. Buiten werden ze opgewacht door Astrid Proll en Brigitte Asdonk, die klaarstonden met vluchtauto’s en de RAF-leden zo snel mogelijk naar een schuilplaats brachten. Tijdens de vlucht werd er gewisseld van vluchtvoertuigen, waardoor de politie hen niet meer kon traceren.
Zwaargewond
De medewerker van het Deutche Zentralinstitut für soziale Fragen (Georg Linke) en een van de bewakers bleven gewond achter. Vooral de verwondingen van Georg Linke bleken zeer ernstig. Hij was door een kogel in zijn bovenarm geraakt en een andere kogel had zijn lever doorboord. Zowel Georg Linke als de bewaker werden in het ziekenhuis opgenomen, maar hebben de aanval uiteindelijk overleefd.
Landelijke zoekactie
Doordat de RAF-leden na de bestorming van het studiecentrum een aantal keren van auto wisselden, tastte de politie in het duister over de mogelijke locatie van de terroristen. Baader en Meinhof waren nu de meest gezochte mensen van West-Duitsland. Het Duitse tv-kanaal ARD annuleerde direct de geplande uitzending van Meinhofs film Bambule, die tien dagen later (op 24 mei 1970) zou worden uitgezonden. Op 5 juni 1970 werd de oprichting van de Rote Armee Fraktion officieel aangekondigd in Agit 883 – een anarchistisch tijdschrift dat in West-Berlijn werd uitgegeven. De autoriteiten zetten direct een grote landelijke zoekactie op touw. Daarbij werden posters verspreid met de gezichten van de voortvluchtige RAF-leden.
Drievoudige slag in Berlijn (Dreierschlag)
Op 29 september 1970 nam Irene Goergens deel aan een gewapende bankoverval in West-Berlijn. Deze gebeurtenis is in Duitsland bekend geworden als de zogenaamde ‘drievoudige slag’, omdat er tegelijkertijd ook nog twee andere banken door de RAF werden beroofd. In totaal werd er bij de drie bankovervallen een geldbedrag van 217.000 Duitse mark buitgemaakt. De RAF is zelfs van plan geweest om op diezelfde dag nog een vierde bank te beroven, maar zag daar uiteindelijk vanaf omdat er bij die bank op dat moment bouwwerkzaamheden plaatsvonden.
Arrestatie en veroordeling
Op 8 oktober 1970 werd Irene Goergens in West-Berlijn gearresteerd. Ook Monika Berberich, Ingrid Schubert, Brigitte Asdonk en Horst Mahler werden op hetzelfde moment opgepakt. In maart 1971 werd Goergens veroordeeld tot een celstraf van zes en een half jaar, voor haar betrokkenheid bij de Baader-bevrijding. Op 13 mei 1977 kwam ze op vrije voeten. Na haar vrijlating is ze niet meer actief geweest voor de Rote Armee Fraktion.
Lees ook:
Een volledig overzicht van RAF-terroristen